Qəşəm Nəcəfzadə – Seçmə şeirlər

 

Ay Vətən

Təndir çörəyini kökə elədik,

Torpağını seçdik bölgə elədik.

Böldük səni tikə - tikə elədik,

Bacın ölsün, anan ölsün, ay Vətən!

Səni vurduq sonra sözlə bələdik,

Körpəlikdən babamıza bələdik.

Göyçə gölün Sevan gölü elədik,

Durnan ölsün, sonan ölsün, ay Vətən!

Şeir yazdıq, bəlkə təzə ev alaq,

Tərif dedik, bircə pillə ucalaq.

İndən belə başımıza əl çalaq,

Əli - ələ çalan ölsün, ay Vətən!

Mən bilmirəm axşam nədi, gün nədi?

Qız- gəlinin əsir- yesir gündədi.

Şuşam getdi, bir balam var, dinmədim,

Mənim kimi balan ölsün, ay Vətən!

Al qılıncı, vur düşməni böl iki,

Bu düşmənlər səni elə bölüb ki ...

İndən belə şeir vaxtı deyil ki,

Bu şeiri yazan ölsün, ay Vətən!

***

Daş 

Əlimi cibimi qoyub gedirəm,

Cibinin dibini oyub gedirəm.

Bir fikrim var, yeyib doyub gedirəm,

Küçədə,

Bir balaca daşı diyirləyə-diyirləyə...

Gözümlə bir vergül atıram, göydə oynayan bir quşa,

O vergüldən sonra gəlir başqa bir quş da...

Daş sevinir,

Elə bilir bu saat onu göyə qaldıracam...

Göydən ötrü ölür daş...

Bir təpik atıram

Ayağıma dolaşan küləyə,

Küləyin ağzından

Saralmış bir yarpağı düşürməyə...

Gedirəm ayağımla

Yarpağı oynada-oynada...

Yarpaq da oynayır mənimlə, 

Qız nəvəm kimi hərdən qalxır başıma...

Aha, bu top kimindi?

Qapı bilib girib bir çuxurun içinə,

Təpik vururam 

topun yuxusuna,

Səksənir hardasa bir uşağın mürgülü ayaqları.

Gedirəm işə,

Yenə daşı diyirləyə-diyirləyə,

Axşam işdən çıxanda,

Qayıdıram o daşla, 

O da qayıdır

Fikrində göyə uçmaq  

Qədim bir istəyi ilə...

***

Sən çoxdan ölmüsən, şeirim...

Sən gərək şəhərə gəlməyəydin heç,

Quzu otaraydın çölün düzündə.

Tapaydın dünyanın xoşbəxtliyini,

Qoyun çəhlimində, dəvə gözündə.

Atın yalmanından yapışaydın sən,

Küləklə, yağışla yarışaydın sən.

Bu xalqa, millətə lazım deyilsən,

Sən çoxdan ölmüsən, şerim, 

Çoxdan ölmüsən,

Qayıt Allahın yanına.

Sən şirkət deyilsən, neft-yağ deyilsən,

Sən şərik deyilsən, ortaq deyilsən,

Sən güləş deyilsən, ayaq deyilsən,

Sən nəyə lazımsan,

Sən çoxdan ölmüsən, şeirim,

Çoxdan ölmüsən.

Qayıt anamın yanına.

Səməd Vurğun haqqı, Nəsimi haqqı,

Doğma Bakımızın pul bazarında,

Maşın bazarında, qul bazarında,

O milli Məclisin dərd-azarında,

Sənin qəpik qədər hörmətin yoxdu.

Nəsimi ruhunun dəfnisən şeirim,

Nizami, Fizuli bəhrisən şeirim,

Sən nəyə gərəksən, nəyə gərəksən,

Sən çoxdan ölmüsən, şeirim

çoxdan ölmüsən.

Qayıt ruhumun yanına.

***

Rast

O gəldi evinə at, at

Qızı yüyürdü qabağına don-don.

Oğlu diyirləndi dərs-dərs

Arvadı suyuldu ot, ot

Televizor-televizor yoruldu kişi.

Bir dostu zəng elədi it,it

Pişik-pişik bir zəng də gəldi.

Arvad qurdalandı yerində bit-bit

Durub lap telefonun yanına gəldi,

Nə olub soruşdi ərindən bit, bit

Telefon-telefon yoruldu kişi.

Arvad gileyləndi toz-toz

Üzünü bozartdı boz-boz

Sonra dingildədi qoz-qoz

Kişi gülümsündü duz-duz

Arvad, arvad yoruldu kişi.

Kresslo-kreslo ötüşdü günlər,

şifoner-şifoner ağardı saçı.

Kişi gəlin-gəlin, qız-qız sınıxdı

Kürəkən-kürəkən yoruldu kişi.

Bir günahı da yox,

başı qarışsın

Əli vərəq-vərəq, ürəyi ağ-ağ.

Günahgar olanda adam yorulmur

Günahsız olanda yorulur ancaq

***

Bizimki ayrılıqdan keçdi

Nağıl öyrənirəm ki, sənə danışım,

Lətifə əzbərləyirəm, səni güldürüm,

Ayrılıq öyrənirəm, səni öldürüm,

Bizimki ayrılıqdan keçdi, qorxma.

Ayaqqabılarımı küçənin ortasında soyunuram ki, güləsən,

Dişləri sınmış darağımın göstərirəm ki, qəh - qəh çəkəsən

Sənə uşaq ayaqqabılarını göstərirəm,  sevəsən

Gəlinlik paltarına baxıb gülümsəyirəm, kədərlənəsən,

Süd kimi gəlin olasan.

Bu nədi,

Anan səni ayda çimizdirib, nədi?

Araq içirəm ki, sevinəsən,

Siqaret çəkirəm ki, güləsən,

Görürsən ki, böyümüşəm,

Görürsən ki, qocalmışam,

Bir gün də çəliyimlə güldürəcəm səni,

Çəliyimdə bir ağ çiçək var, ağ kəpənəyim,

Uç gəl.

Yemək yeyəndə əllərimi yağa batırıram ki,anam olasan,

Çayı süfrəyə calayıram ki, məni danlayasan.

Küçəni tərs keçirəm ki, qolumdan tutasan.

Hələ çox güldürəcəm səni

Belim əyiləndə,

Gəl düzəlt məni

Gör qarnımı qucaqlayıb hansı lətifəyə gülürəm?

***

Sənin dərsin

Niyə şagirdlərin duymurlar səni,

Gül kimi dərsində səs eləyirlər.

Mən sevən əllərə, mən sevən gözə,

Mən sevən ürəyə qəsd eləyirlər.

Ağzı yanmışların yoxdu xəbəri,

Mən sənin önündə lal dayanıram.

Dəftərə qırmızı düzəliş kimi,

Varaq yanağımda al dayanıram.

Adın tək dərsimi əzbərləyirəm,

Sevgi baxışına boyanmaq üçün.

Ömrümü, günümü qurban verərəm,

Şagird tək önündə dayanmaq üçün.

Vaxt axır… şagirdlər duymurlar səni,

Gör necə qıyırlar kövrək səsinə.

Hardan bilsinlər ki, həsrət qalmışam

Qırx beş dəqiqənin bir dəqiqəsinə.

Səhvdi misalları, məsələləri,

Dərdini artırıb yüz eləyərlər.

Ölürəm mən sənin “üç”ündən ötrü,

Verdiyin “beş”lərə naz eləyərlər.

Təbaşir ləçəkli çiçək əllərin,

Lövhənin üzündə kəpənək olar.

Dəsmala bənzəyər göyçək əllərin,

Bir oğlan balanı bələmək olar.

Misra dodaqların yorular hərdən,

Saçların pırtdaşar, əllərin əsər.

Bir gözəl, bir göyçək oğlumuz olar,

Bu dəcəl qızların səsini kəsər.

Niyə şagirdlərin duymurlar səni,

Gül kimi dərsində səs eləyirlər.

Mən sevən əllərə, mən sevən gözə,

Mən sevən ürəyə qəsd eləyirlər.

***

Evə qayıdanda

Həyat yoldaşı Tabəs xanım üçün

Evə qayıdırarn uşaqlar yatıb,

Sənin də gözündən yuxu sürüşüb.

Adımı əlinin içinə yazmaq,

Görəsən hayandan yadına düşüb?!

Mən sənin ən pinti, dəcəl balanam,

Hər gün üst-başımı təmizləyirsən.

Məni dəli kimi sevdiyin üçün,

Mənimlə bir qabda yemək yeyirsən.

Yaşın otuz üçü keçibdi çoxdan,

Qız xasiyyətini dəyişməmisən.

On səkkiz yaşında qaldığın üçün,

Hələ zəmanəyə uyuşmamısan.

Qadın ol, ana ol, qız olma daha,

Sevginlə başıma oyun açırsan.

Başında on səkkiz yaşm sevdası,

Məni qayğılarda qoyub qaçırsan.

Sevirəm mən səni bu həyat kimi,

Sənə sevgilərim yüz cürə donda.

Harda şeirlərim qafıyəsizdi,

Uşaqların üstün örtmüşəm onda.

Çörək-su dalınca çıxmışam evdən,

Məni pis adamlar yüz yerdən sıxıb.

Evə qayıtmışam axşamlar, bəzən,

Sevirəm söyləmək yadımdan çıxıb.

Gör necə ucadı qəlbimdə yerin,

Sən ki aşağıda dayanmamısan.

Sənin haqqındadı hər sevgi şerim,

Sən bu xoşbəxtliyə inanmamısan.